Το πιο σπουδαίο πράμα του μαραθωνίου

Πριν λίγες μέρες κατάφερα να τερματίσω τον πρώτο μου μαραθώνιο. Εσκέφτουμουν ότι θα ήταν καλά να έγραφα κάτι αλλά έχω τα συγχισμένα. Μακάρι να τα είχα ιδανικά στο νου μου τζαι θα έγραφα πολλά.

Μακάρι να πίστευκα πως εν σπουδαίο πράμα να κάμεις έναν μαραθώνιο. 

Εν είναι. 

Ακολουθείς ένα πρόγραμμα προπόνησης για μερικούς μήνες, προσέχεις λλίον την διατροφή σου, κοιμάσαι νωρίς, ξυπνάς νωρίς τζαι πάεις τζαι τρέχεις. Ούλλοι μπορούν να το κάμουν. Σχεδόν σε οποιανδήποτε ηλικία, άμα δείτε θα εκπλαγείτε.

Μακάρι να επίστευκα ότι εν σπουδαίο πράμα να τρέξεις που τον Μαραθώνα στην Αθήνα όπως υποτίθεται έτρεξεν ο Φειδιππίδης. 

Εν είναι. 

Η διαδρομή εν είναι ιδιαίτερα όμορφη, τρέχεις πάνω σε άσφαλτο τζαι γυρόν σου κακόγουστα κτίρια τζαι καταστήματα, γκαράζ, ξέρετε πώς είναι η Αθήνα.

Μακάρι να επίστευκα ότι εν σπουδαίο πράμα να τερματίζεις στο Καλλιμάρμαρο όπου έγιναν οι πρώτοι Ολυμπιακοί αγώνες το 1896. 

Εν είναι. 

Εν ένα στάδιο τζαι τα στάδια εν για τους αθλητές, εγώ ξέρω ότι εν είμαι. Τούτα εν μάρκετινγκ των διοργανωτών που είχαν μάλιστα σλόγκαν "Μαραθώνιος Αθήνας. Ο αυθεντικός".

Είδα όμως κάτι που με συγκίνησε, με προβλημάτισε, πιστεύκω εν σπουδαίο τζαι νομίζω αξίζει να το γράψω. Σε ούλλο το μήκος της διαδρομής είχεν πολλύ κόσμο που αφιέρωσε πολλές ώρες για να δει τους αθλητές τζι εμάς. Είχεν ανθρώπους αγνούς, που ενώ εξέραν ότι εμείς ετρέχαμε για τον εαυτό μας, μας έδιναν δύναμη να πετύχουμε τον ιδιοτελή μας σκοπό. "Μπράβο σας, μην σταματάτε, φάγατε το μισό, λίγο έμεινε, δύναμη λεβέντες, είστε ήρωες" και πολλά παρόμοια άκουγες συνέχεια μαζί με χειροκροτήματα. Παιδάκια που άπλωναν τα χέρια για ένα χτύπημα και με τα χαμόγελά τους έκαμαν τα πόθκια μας σαν να είχαν φτερά. Κάποιες γριές στην άκρη του δρόμου στον Μαραθώνα εμοίραζαν κλωνάρια ελιάς στους δρομείς.

Τούτον ήταν κάτι σπουδαίο.

Προσπαθούσα να φανταστώ στον τόπο μου να συμβαίνει το ίδιο τζαι εν τα κατάφερνα. Είμαστεν ζηλιάρηδες, ατομικιστές, εγωιστές. Εκτός αν είναι η ομάδα μας, για να 'χουμεν να λαλούμεν μετά "εδέραμεν τους".

Τελειώνω με ένα ποίημα του φίλου του Κώστα Πατίνιου που το νέο του βιβλίο που έκαμε μαζί με την Πόλα Χατζήπαπα. Μεν χάσετε την παρουσίαση την ερχόμενη Τρίτη (κλικ). 

Τα πόδια σπρώχνουν τη ψυχή

και η ψυχή τα πόδια

και στο ταξίδι της ζωής

περνάω τα εμπόδια.

Πληρώνω το αντίτιμο

στου δρόμου τα διόδια,
τρέχω να φτάσω να χαρώ

όσα μου 'χει ταμένα,

σ' έναν αγώνα αντοχής

με αντίπαλο εμένα.

Ευχαριστώ, Κώστα, για το ταξίδι.

Το περβόλιν της χαρακτικής

Τα κατάξερα τοπία του τόπου μας έρκουνται σε αντίθεση με τα καταπράσινα περβόλια που θα συναντήσετε άμα τον διασχίσετε. Έχουν μούχτιν σύκα τζαι σταφύλια, ούλλα δροσερά τζαι ζουμερά ενώ εν άποτα. Πρέπει όμως νε περπατήσετε στους ξερότοπους, να πυρώσετε, να δρώσετε για να έβρετε γεύσεις τζαι οσσιόν τζαι να τα εκτιμήσετε.

Ένα τέτοιον περβόλι είχα την τύχη να απολαύσω τούτες τις ημέρες στην γειτονική μου Σσια (που επήρεν το όνομάν της που την οσσιά που της κάμουν δέντρα τζαι βουνά). 

Ο Χαμπής ο Χαράκτης τζαι η παρέα του πάσιν όπου τους φωνάξουν τζαι δείχνουν του κόσμου την τέχνη της χαρακτικής. Τα μαθήματα εν δωρεάν, γοράζεις μόνο τα υλικά σου. Οι άνθρωποι εν ήρωες...

Εν μαγεία τζαι πόρωση η χαρακτική. Προτιμώ παρά να περιγράφω, να δείτε τις φωτογραφίες που έφκαλα. 

Μόνο κάτι τελευταίο. Ερώτησα τον Χαμπή πώς γίνεται τόσοι άσχετοι με την τέχνη να κάμνουν τόσο σπουδαία πράματα. Η απάντηση ήταν, "εν τους εδόθηκε ξανά η ευκαιρία να δημιουργήσουν". 

εχάραξε τον πατέραν του...

το δέντρον άνθρωπος με ρίζες

playmobil Da Vinci

ο Χαμπής διδάσκει την κόρη μου πώς να χαράσσει μόνη της, σκεφτείτε ότι ένας παγκόσμια καταξιωμένος χαράκτης ασχολείται με μιαν πεντάχρονη που τον αποκαλεί Χαμπή.

εμένα εν τούτος που με εμπνέει πιο πολλά που ούλλους, Ο Στέλιος!

χρώματα που συγκινούν, εγίναμε ούλλοι παιδιά...

...απόδειξη που τούτο εν μεγάλος που το κάμνει

η μεγάλη κόρη χαράσσει τον πάπιον της

εγιώ εχάραξα μιαν σκαλιφούρτα

προς τιμή της Σσιας!

η Περσεφόνη μας που την μεγάλη κόρη

ο νέος μου φίλος Νίκολας που τα Λονδίνα

μαγεία είπαμε...

Περί δασκαλιτζιής

Η δασκαλιτζιή εν πολλά σπουδαία δουλειά. Τζαι όι μόνο για τις διακοπές. Που τα πέρσι δουλεύκω στο σχολείο του χωρκού που εμεγάλωσα. Τις πρώτες μέρες εδιερωτούμουν γιατί να μεν νιώθω κάποια συγκίνηση ή δέος που μου συμβαίνει τούτο το πράμα. Επήρε μου καιρό να καταλάβω πως εν επειδή το σημερινό σχολείο υστερεί πολλά που το σχολείο που ήμουν μαθητής. Σαν ναν άλλο σχολείο. Τζαι δεν το λαλώ με συναισθηματισμό, εν αντικειμενική διαπίστωση. Το σημερινό έσιει λιγότερο πράσινο, πιο πολλύ γκρίζο πλακόστρωτο, εν έσιει ξύλινα πατώματα ούτε τζεραμίθκια, εν ασυντήρητο, εππέσαν οι σουβάδες, εν έσιει παγκάκια να κάτσουν τα κοπελλούθκια, έσιει λυόμενες αίθουσες που στάσσουν τζαι βρωμούν μούχλα τζαι πολλά άλλα της σύγχρονης κυπριακής πραγματικότητας...

Τα κοπελλούθκια όμως εν όπως ήμασταν εμείς. Τζαι αν κρίνω που τους φετινούς μου μαθητές της τρίτης εν τζαι πιο καλοί που μας. Εν πιο ευγενικοί, έχουν χιούμορ, έχουν γνώσεις, άποψη, επιχειρήματα, έννεν αππωμένοι. Εσυγκινήσαν με πολλές φορές γιατί ενώ σπίτι τους κάποιοι επερνούσαν τραγωδίες, στο σχολείο εν μου εδίναν μισήν αφορμή να τους λυπηθώ ή να τους αντιμετωπίσω διαφορετικά που τους υπόλοιπους. Τζαι τα διαλείμματα επαίζαν ούλλοι μαζί τζι εθέλαν με τζαι μένα μαζί τους. Τζαι άμα με θωρούν στον δρόμο το δείλις σηκώνουν το σιέρι τους που πολλά μακριά να σιερετίσουν τζι εγώ παίζω τους την πουρού. Τόσην αγάπη που τόσα πλάσματα εν ένιωσα ξανά.

Εν οι ήρωές μου. Ο λεβέντης που ήταν στην κηδεία του πατέρα του το απόγευμα τζαι το άλλο πρωί ήρτε σχολείο με τα μαθήματά του καμούμενα τζαι ήταν ο καλλύττερος στην τάξη. Η κορού που ζει σε ένα σπίτι που θρηνεί τον πρόσφατο χαμό του αδελφού της αλλά εν υπόδειγμα χαρακτήρα τζαι βοηθά άλλους. Η άλλη κορού που έσιει τον πατέρα με εγκεφαλικό αλλά η φατσούα της λάμπει που χαρά τζαι η αγκαλιά της χωρεί ούλλον τον κόσμο. Το σχολείον εν ζωή!

Μα γίνουνται έτσι πράματα, θα σκέφτεστε, περιπαίζει μας τούτος! Γίνουνται, ναι, αλλά εν θα τα δείτε στην τηλεόραση ή στις εφημερίδες. Τζιαμέ θα δείτε τους μίζερους που καθορίζουν τις τύχες τούτων των κοπελλουθκιών.

Αγάπη λοιπόν, τούτη εν η απάντηση. Όπως την αγάπη που έδειξε έναν πουλλί σε μια τριανταφυλιά που εν άθθιζε πριν σ' ένα παραμύθι της Όλγας Ρουβήμ. Το βίντεο που έκαμα εν για να την ευχαριστήσουμε γιατί μας αφιέρωσε μιαν ολόκληρη μέρα στην τάξη με πολλήν αγάπη, που φαίνεται περισσεύκει της!

Δώστε έμφαση στις ζωγραφιές των παιδιών. Το πώς ο καθένας θωρεί με τον δικό του φακό την ιστορία, επειδή φρόντισα να μην τους δείξω την εικονογράφηση του βιβλίου.

 

Κυπραίοι φιλόζωοι τζαι πράσινα καττούθκια

Εδέχτηκα ένα τηλεφώνημα  εψές τη νύχτα: "ήβρα ένα καττούι πράσινο δαμέ που ήρτα να βάλω πεζίνα, βουρά με πουπίσω, κλαίει συνέχεια, εν κρίμα, θέλεις το;".

Αμέσως επεράσαν που τον νουν μου ούλλες οι αποτυχημένες προσπάθειες να σώσουμε ζωούθκια! Χαμουλιός σε επικίνδυνο σημείο δρόμου που όμως ετσιλλήσαμέν τον εμείς στην πόρτα της αυλής. Θκυο κατσοσιοιρούθκια μωρά που ενώ ήβραμε γάλα κατσίκας τζι εταΐζαμεν τα με το πιπερό, εν το αφομοιώναν τζι επεθάναν. Καττούθκια που παντού στο χωρκό που εφέρναμε σπίτι, πρώτα εκολλούσαν μας ring worm τζαι μετά εψοφούσαν, πουλιά που χτυπούν σε τζάμια τζαι ψοφούν την επόμενη μέρα κλπ κλπ. Η πρώτη σκέψη "λείψε που το ψυσικό να μεν σ' έβρει το κρίμα". Άσε που έχουμεν άλλους δέκα κάττους...

Η δεύτερη σκέψη φωνακτή, "φέρτο!"

Σε λλία λεπτά έχω στα σιέρκα μου ένα καττούι βαμμένο πράσινο στην Κύπρο του 2014. Αφέθηκε βοήθητο να κλαίει σε μια πεζίναν. Τι ωραίο πράμα έννεν; Εμεγάλωσα με κάττους τζαι πάντα υποστήριζά τους. Επειδή άμα πεις ότι αρέσκουν σου οι κάττοι οι συνήθεις απαντήσεις εν:

- Γιααααξ! Εν μπορώ να τους θωρώ, ξιμαρισιό!

- Θώρε, λατρεύκω τους σιύλλους αλλά τους κάττους εν τους ιμπόρω, εν γεμάτοι αρρώστειες!

- Η τρίχα του κάττου εν το πιο επικίνδυνο πράμα στον κόσμο, αν την καταπιεί το μωρό σου πεθανίσκει!
- Που ήμουν μιτσής αρέσκαν μου αλλά τωρά εν θέλω να μου τζίζουν!

- Αχάριστα ζώα, ώσπου τους ταΐζεις εν καλοί, άμα έβρουν φαΐν αλλού φέφκουν. Ενώ οι σιύλλοι...μπλα μπλα...

Σε λλία λεπτά το πράσινο καττούιν έτρωεν ξηρή τροφή τζι έπιννε νερό. Ήταν πολλά στερημένο. 

Πράσινο καττούι: η επόμενη μέρα!

Εδοκιμάσαμε να το ξεβάψουμε ελπίζοντας ότι εν νερομπογιά. Όχι.

Θα πάει καλά φαίνεται τζαι θα γίνει μέλος της οικογένειας των κάττων μας. 

Στην αρκή κάμνουν τους πολλύ bullying οι άλλοι που προϋπάρχουν, αλλά σε 1-2 μέρες αποδέχουνταί τους σαννα τζαι ήταν πάντα τζιαμέ. 

Εμείς για πόσες μέρες κάμνουμεν bullying; Σκεφτείτε.

Άμα πεινούν ζητούν φαΐ, άμα τους βάλεις σιωπούν. Ειλικρινές έννεν;

Άμα έβρουν καλλύττερα φέφκουν τζαι παν αλλού. Ειλικρινές έννεν;

Άμα κάμνουν κακκά τους τζαι πισσιά τους χώνουν τα. Έννεν καλά που κάμνουν;

Αρέσκουν τους τα χάδκια. Εν έχουν δίκιο;

Εν βάφουν ανθρώπους πράσινους με σπρέι. 

Έννεν καλά που κάμνουν;

...τό ακούομε καί στό ραδιόφωνό μάς

Σελίδα από το σχολικό ημερολόγιο της μητέρας μου

Το 1960 η Αγία Βαρβάρα ήταν έναν ταπεινό κατσικοχώρι, αμπελοχώρι. 

Το 1960 εν υπήρχαν ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι, οι τσούρες ήταν μέσα στα σπίθκια, τζαι άμα τις εφκάλλαν να βοσσιήσουν, εγεμώνναν τους δρόμους κοπριά. 

Ο κόσμος ήταν φτωχός τζαι αμόρφωτος, ό,τι άκουε στο ράδιο, όσοι είχαν, επίστευκέν το.

Η κόκα-κόλα όμως επέρασε που το σχολείο με αυτοκίνητο, εν ώρα διαλείμματος με την έγκριση των δασκάλων, τζι ετζιέρασέ στα κοπελλούθκια αναψυκτικά. Τα κοπελλούθκια ενθουσιαστήκαν που το πόσον εύγευστη τζαι δροσερή ήταν! Το έλεγε και στο ραδιόφωνο άλλωστε. Η κόκα-κόλα εκέρδιζε φίλους για μια ζωή.

Τα πιο πάνω κατ' αναλογίαν συμβαίνουν τζαι σήμερα...

η μοσφιλιά

Στο σημείο που θα εχτίζαμε το σπίτι μας είσιεν μιαν μοσφιλιά. Ευτυχώς ἐχουμε αρχιτέκτονα με ευαισθησίαν τζαι αγάπη για τα δέντρα. Αφήκαμεν την μοσφιλιά ανέπαφη τζι εχτίσαμεν γυρόν της. Τότε όποιος έρκετουν να δουλέψει στο σπίτι ελάλεν μας τα κλασσικά neokipriaka:

- Μα σοβαρομιλάς, εν να την αφήκετε μες το σπίτι την μοσφιλιάν;

- Κόψε την μάνα μου τζαι βάλε κάτι πιο ωραίον.

- Αμμάτισ' την! Κάμε την αππιθκιάν! Τα αππίθκια εν πολλά πιο καλά.

- Η μοσφιλιά έσιει πολλά αγκάθκια, εννα χτέρνουνται τα μωρά.

- Εννά ππέφτουν τα φύλλα τζι εννά γεμώννει ο τόπος, εννά πρέπει να τα σαρίζετε.

Ευτυχώς ήμασταν τζαι είμαστε αρκετά ξεροτζιέφαλοι...

ο αρχιτέκτονας εσημάθκιαζε το σπίτι, ανέβηκα πιο πάνω τζι εφωτογράφισά τον με την μοσφιλιά

η πρώτη εκσκαφή γυρόν γυρόν της μοσφιλιάς

ο επικείμενος εγκλεισμός της με άγχωνε στην αρκή, θα της αρέσει η φυλακή της;

δέκα χρόνια μετά απαντά μας...

άθθισε τζαι άλλες χρονιές αλλά όι όπως φέτος

Εδείξαμεν της αγάπη τζι έδωκέν μας την πίσω. Έχουμεν ένα δέντρο έργο τέχνης να μεγαλώννει μαζί μας. Πρασινίζει, αθθίζει, καρπίζει, γυμνώννεται τζαι ξανά που την αρκή, όπως τις ζωές μας.

Ενιξέρω τι φταίει τζαι στον υπέροχό μας τόπο συμπεριφερούμαστε εχθρικά προς τη φύση του. Τσιμεντώνουμε τις αυλές, ξεριζώνουμε τα κλήματα τζαι ό,τι άλλο φυλλοβόλο για ναν ούλλα σιόνιν. Φυτεύκουμε δέντρα που εισάγουμε τζαι θυμίζουν μπέβερλι χιλς τζαι υποτιμούμε τα τοπικά. Χαλούμε τις φωλιές των σιεληονιών, των στρούθων γιατί ξιμαρίζουν τες βεράντες, σκοτώνουμε μισιαρούς τζαι κουρκουτάες, χαμολιούς, μέλισσες, αλλά γοράζουμε παπαγαλούθκια, καναρίνια, πύθωνες τζαι κροκόδειλους.

Ενι ξεχωρίζουμε τις σκαλιφούρτες που τα σιεληόνια, κόφκουμε τα μελισσάκια για τα βάζα, ενιξέρουμε τι εν η μοσφιλιά ή κάμνουμεν την καυσόξυλα...

Η μοσφιλιά, που άμα αθθίζει γίνεται νύφφη για πολλές μέρες τζαι μουσκομυρίζει. Αντέχει στους 40 βαθμούς άποτη τόσα καλοτζαίρκα, γίνεται σταθμός για τα πουλιά στους ξερότοπους τζαι σκιά για τους αθρώπους να πνάσουν λλίο. Κάμνει αψέκαστη τα υπέροχα γλυκόξινα μόσφιλα για φαΐν τζαι μαρμελλάδα τζαι οι αθθοί της εν υπέροχο αφέψημα θεραπευτικό.

Αλλά αν δεν τις γνωρίζεις πάεις ολόισια με το αυτοκίνητό σου τζαι προσπερνάς τες παρόλο που εν κάτασπρες τζαι φωνάζουν σου. Αν δεν τις απομονώσεις μεσ' το μυαλό σου περνούν απαρατήρητες. Ως την ημέρα που θα τις ανακαλύψεις. Αν δεν είναι όμως αργά...

...καλώς τα, τα Τσαγκαρούθκια!

Ένα μπουκέττο τσαγκαρούθκια εκάμαν με χαρούμενο τζαι περήφανο. Ένι ξέρετε τι εν τα τσαγκαρούθκια; Θα μάθετε όσοι θκιεβάσετε πιο κάτω, πάντως πριν θκυο χρόνια εν ήξερα ούτε 'γιώ.

Θκυο χρόνια πριν που λαλείτε, εκάμαμεν το πρώτον εργαστήρι κατασκευής πετασιού στον Αλμυράν μας. Ήρταν που παντού επειδή ο τότε Επίτροπος περιβάλλοντος Χαράλαμπος Θεοπέμπτου εν φίλος τζαι το διέδωσε. Ήρτεν τζαι η Βασιλική του Birdlife Cyprus (Πτηνολογικός σύνδεσμος Κύπρου), τζαι τζιαμέ εγνωριστήκαμε. Επέρασεν ωραία, με την παρέαν της έκαμεν το πιο καλλιτεχνικό πετάσι, που τζείνα που εν πετούν με τίποτε όμως ;) 

Μετά που έφυε εσκέφτηκεν ότι ο Πτηνολογικός σύνδεσμος με τον αλμυρά θα μπορούσαν να συνεργαστούν διοργανώνοντας έναν εργαστήρι κατασκευής φωλιάς. Έκαμα μιαν έρευνα, έκαμα τζαι μια φωλιά, ανταλλάξαμε κάμποσα emails τζαι επισκέψεις με Λίλια τζαι Βασιλική τζαι οργανώσαμέν το.

Η επιτυχία ήταν μεγάλη τζαι δεν το λαλώ μόνον εγιώ. Μέχρι τζαι ο Κώστας Παπασταύρου εδημοσίευσεν άρθρο σχετικό στον Φιλελεύθερο τζαι μας έκαμεν φοινιτζιάν!

...μια σπουδαία μέρα για ούλλους μας...

...ήταν τζαι πιο πολλές φωλιές, κάποιοι είχαν φύει...

Αφού τούτα ούλλα ετελειώσαν τζαι ικανοποιήσαμεν την αυταρέσκειάν μας, έμεινε να δούμεν αν ό,τι εκάμαμεν είσιεν πραγματικήν αξίαν τζι εν ήταν μόνο για τα παναΰρκα. Πέρσι έκαμα έναν αμπέλι τζι ετοποθέτησα μιαν φωλιά σε έναν στύλλον του επειδή επρόσεξα πως οι σκαλιφούρτες εσυχνάζαν πολλά τζιαμέ...

Φέτος είδα κάτι πουλλούθκια να μπαινοφκαίνουν αλλά ήταν τόσο γλήορα που εν εμπορούσα να καταλάβω τι ήταν. Πάντως όι ασπρόμαυρες σκαλιφούρτες, ήμουν σίουρος. Ούτε στρούθοι ήταν, γιατί η τρύπα των 28mm εν τους χωρεί σκοπίμως. Οι στρούθοι βρίσκουν τζαι αλλού να φωλιάσουν ενώ τα πουλιά που φωλιάζουν αποκλειστικά σε τρύπες δυσκολεύκουνται...

Επιστράτευσα τη Λένια που εν φωτογράφος τζι έσιει γλήορην φωτογραφικήν με τηλεφακό. Σκεφτείτε ότι με τη ριπή 8 φωτογραφιών μόνο θκυο είχαν το πουλλί μέσα. Αστραπή λαλώ σας.

Να το αποτέλεσμα:

Τσαγκαρούδιν με κάμπιαν στο στόμα! Τούτον εν το φαΐν του συνήθως. Πρώτα κάθεται κάπου αλλού τζαι μετά πετά προς την φωλιά αστραπιαία για λόγους ασφάλειας. Έσιει πολλά καλέσματα ανάλογα με την περίπτωση, έξυπνο πουλλί, το οποίο συναντάς παντού στην Κύπρο. Τα αρσενικά τζαι τα θηλυκά μοιάζουν εντελώς ...

...φωλιάζει όπου έβρει, σε τρύπες πάνω σε δέντρα τζαι τοίχους ή τεχνητές φωλιές ;)

...μα γιατί φεύκοντας που την φωλιάν έσιει κάτι στο στόμαν; όποιος ξέρει κερδίζει!

...τούτη εν η πρώτη φορά που τα είδα, μα γεννούν τόσα πολλά; 8!

...η φωλιά στρώθηκε με βρύα κυρίως...

5 μέρες μετά φαίνεται πως μεγαλώνουν με τις ώρες. αφού οι γονιοί τους εν κάμνουν άλλη δουλειά που το να κουβαλούν κάμπιες...όπου να 'σαι εφύαν!

Εκάτσαμεν με τις κόρες κάπου ήσυχα για να μεν τα φοβίζουμε για μιαν ώραν τζι εβλέπαμέν τους ακούραστους γονιούς να κουβαλούν φαΐ στα μωρά τους, ασταμάτητα. Που τούτα τα θκυο χρόνια που επερίγραψα πιο πάνω, εγιώ εκέρδισα μιας ώρας μάθημα που εδώκαν τα πουλλούθκια στις κόρες μου.

Ο ακίνητος δρομέας

Εχτές έτρεξα τον πρώτο μου ημιμαραθώνιο (21 χιλιόμετρα) στη Λεμεσό. Σχεδόν να βάλω τα κλάματα στον τερματισμό που τη χαρά μου. Είχα σκοπό να γράψω για το τι βίωσα στην προετοιμασία που άρχισε εδώ τζαι μήνες, την προηγούμενη, το πρωί του αγώνα τζαι κατά τη διάρκειά του αλλά άλλαξα ιδέα τζαι θα γράψω για έναν άλλον τζαι όι για μένα. 

Θα γράψω για τον Κώστα Πατίνιο, που έχω την τύχη να είναι φίλος μου. Ο άΔρωπος τούτος με Δ κεφαλαίο εν πολλά χρόνια δρομέας με περγαμηνές, αλλά έννεν μόνο τούτο. Εκυκλοφόρησεν θκυο βιβλία ως τωρά με το δεύτερο να μιλά σχεδόν αποκλειστικά για το τρέξιμο μέσα όμως που μια φιλοσοφο-λογοτεχνική μαθκιάν. Για το βιογραφικόν του δείτε πιο κάτω στην φωτογραφίαν.

Το εσώφυλλο του δεύτερού του βιβλίου με την αφιέρωση. Ο Κώστας εν διάσημος για τις ανορθογραφίες του! (ρε τελικά έγινα δρομέας νομίζω)

Ο Κώστας το λοιπόν ήταν το στήριγμά μου σε τούτη την προσπάθεια. Όποτε ήθελα να ρωτήσω κάτι ή απλά να χουμιστώ ότι κατάφερα κάτι έπιαννά τον τηλέφωνο. Πάντα τόσον πρόθυμος να μου μιλήσει τζαι να μου εξηγήσει, που ένιωθα άσσιημα που ενοχλούσα. Μια φορά που του είπα τάχα μου "σόρρι που ενοχλώ πάλε" είπε μου "πελλάρες! αφού αρέσκει μου που μου διάς σημμασίαν"....Το πιο ωραίο ήταν που ήρτεν στο χωρκό μερικές φορές τζι ετρέξαμε μαζί. Άμα ετρέχαμε δίπλα δίπλα τζείνος εμίλαν τζι εγιώ άκουά τον. Μόνον. Εν εγίνετουν διαφορετικά όι μόνο γιατί εγιώ προτιμώ να ακούω παρά να μιλώ ενώ ο Κώστας μιλά πολλά γενικώς, αλλά κυρίως επειδή εν είχα αναπνοή για να μιλήσω!

Την ώραν του αγώνα ο Πατίνιος που θα έκαμνε τον μαραθώνιο, κάποιαν στιγμή επέρασε που δίπλα μου. Εφαίνετουν σκοτεινιασμένος, ενόμιζα ήταν προσηλωμένος στην προσπάθειάν του. Εβούρησα τζαι έπια τον που τους ώμους τζαι είπα του κάτι εμψυχωτικό αλλά εν εκατάλαβα αν με γνώρισε. Επαραξενεύτηκα αλλά επειδή εν τον είχα δει ξανά σε αγώνα υπέθεσα πως έτσι κάμνει άμα εν αποφασισμένος για κάτι, επειδή τζιόλας ήξερα ότι επήεν για καλό χρόνο στη Λεμεσό. Ασχολήθηκα το λοιπόν με τον εαυτό μου τζαι άφηκα τις υπόλοιπες σκέψεις για μετά τον αγώνα.

Μετά τον τερματισμό μου έστειλά του μήνυμα, εγύρεψά τον (υποτίθεται θα τερμάτιζε μισήν ώρα μετά που μένα αλλά με τα διπλάσια χιλιόμετρα! :)), έπιασά τον τζαι τηλέφωνο, αλλά τίποτε.

Έπιασέ με τζείνος μετά. Ακούετουν χάλια, αλλά πρώτα ερώτησέ με πώς επήα, μπράβο λαλεί μου. Ρε φίλε, εγώ "εκάρφωσα". Έμεινα που γλυκογόνα στα τελευταία χιλιόμετρα τζαι έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου να τερματίσω οπότε εσύρθηκα μέχρι το τέρμα. Ταλαιπωρήθηκα πάρα πολλά, τωρά περιμένω να φέρει ο φίλος μου ο Σέργιος το αυτοκίνητο κοντά να με πάρει...

Επείραξέ με... ήταν άδικο εγιώ να είμαι χαρούμενος τζαι ο Κώστας να μαραζώννει.

Επήα να πιάω τις κόρες που τη γιαγιά τους. Ρωτά με πρώτα η μεγάλη, εκατάφερές τα να τερματίσεις; Ναι. Ο φίλος σου ο Κώστας; Ο Πατίνιος "εχτύπησε τοίχο" τζι εξήγησά της τι έπαθε. Έμεινε στο νουν της, ερώταν με συνέχεια τζαι είπε μου πως εν πολλά κρίμα τόσες ώρες προπόνησης να παν χαμένες, μάλιστα που έναν άνθρωπο τόσο προπονημένο που επήεννε για διάκριση. Λαλώ της κάτσε να τον ξαναπιάμε τηλέφωνο. Τούτη τη φορά ήταν η φωνή του Πατίνιου που ήξερα. Μόλις του είπα λαλεί μου "εν τζιαμέ η Αφροδίτη; Βάλε μου την στο σπίκκερ. Αφροδίτη, μεν το σκέφτεσαι, τούτο που έπαθα παθαίνουν το οι μαραθωνοδρόμοι τζαι δεν μπορείς να κάμεις τίποτε άμα συμβεί. Πριν πολλά χρόνια, ήσουν αγέννητη, εθώρουν τους ολυμπιακούς που την τηλεόραση, ήταν μια σπουδαία αθλήτρια που το έπαθε στον τερματισμό αλλά επάλεψέν το τζι ετερμάτισε. Εσηκωθήκαν ούλλοι τζι εχειροκροτούσαν την. Τούτον εν ο αθλητισμός, να ξεπερνάς τον εαυτό σου. Ο εκφωνητής είπε "ο άνθρωπος ενίκησε τα 42 χιλιόμετρα 195 μέτρα" τζαι μπορεί τζείνη η κουβέντα ναν ο λόγος που τρέχω..." Η κόρη εσυγκινήθηκε, μόλις ήρταμε σπίτι είδαμε το βίντεο...

Όσον για την στιγμή που τον είδα στον αγώνα, τζείνα τα λλία δευτερόλεπτα που προσπάθησα να δω τον Κώστα που ήξερα, ερώτησα τον τζαι η απάντησή του ήρτεν με ένα ποίημα στο email μου:

"εν ήμουν προσηλωμένος, απλά άργησα να σε δω και μου έμεινε μια εικόνα..."

Στους δρόμους της πόλης

κινούνται πολλοί μελλοθάνατοι

περπατάνε, σπρώχνονται

οδηγούνε, κορνάρουν, βρίζονται

στη στάση, στο λεωφορείο

μαθητές, αλλοδαποί, εργάτες,

μελλοθάνατοι σκοτώνουν τις μέρες τους περιμένοντας

τη σειρά τους

και εσύ τρέχεις, περνάς από δίπλα μου

σαν το δρομέα του Αργύρη Χιόνη

σαν το θλιμμένο και μοναχικό δρομέα του

«που δεν τρέχει για να φτάσει πρώτος,

που δεν τρέχει για να φτάσει καν».

Τρέχει σχεδόν ακίνητος μα και σχεδόν ανίκητος.

Κώστας Πατίνιος, Μάρτιος 2014

Νίκος Νικολαΐδης ο Κύπριος

Αναδημοσιεύω το πιο κάτω κείμενο από το noctoc με απέραντο θαυμασμό προς τον Νίκο Νικολαΐδη τον Κύπριο. Όποιος διαβάσει κάπου κάποτε Τα τρία καρφιά θα με θυμηθεί. 

Το εξώφυλλο του βιβλίου «Νίκος Νικολαΐδης ο Κύπριος»

 Ο Νίκος Νικολαΐδης γεννήθηκε στις 3 Αυγούστου του 1884 στη Λευκωσία από γονείς φτωχούς. Σε δυο χρόνια γεννιέται και η αδελφή του Μαίρη. Στα έξι ή επτά του χρόνια χάνει σχεδόν ταυτόχρονα και τους δυο γονείς του. Τα παιδιά αναλαμβάνει μια φτωχή θεία, αδελφή της μητέρας τους. Στην τετάρτη τάξη του δημοτικού εγκαταλείπει το σχολείο και εργάζεται σ' ένα βιβλιοδετείο. Όταν ο εργοδότης του τον διώχνει, αφού κατένειμε το χρόνο του περισσότερο στο διάβασμα παρά στο δέσιμο βιβλίων, καταφεύγει σ' έναν αγιογράφο. Αφού μάθει την τέχνη περιέρχεται την κυπριακή ύπαιθρο ως επί πληρωμή αγιογράφος. Σε χωριά της Πιτσιλιάς σώζονται ως σήμερα αγιογραφίες του, που χρονολογούνται στα 1904.

Άλλη μια φωτογραφία του Νίκου Νικολαΐδη, σε νεαρή ηλικία

Το  1907 αναχωρεί για τη Αθήνα. Στις αποσκευές του βρίσκονται και τα πρωτόλεια λογοτεχνήματά του (πεζά και ποιήματα στην καθαρεύουσα), μερικά από τα οποία διασώζονται σε τεύχη του αθηναϊκού εντύπου Α.Ο.Δ.Ο. (Από Όλα Δια Όλους) της επόμενης χρονιάς. Στην Αθήνα παρακολουθεί μαθήματα για έξι μήνες στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου. Παράλληλα αρχίζει να γράφει το θεατρικό Το Γαλάζιο Λουλούδι, κάτω από την επίδραση του Μ. Μαίτερλιγκ και του συμβολιστικού κινήματος που άρχισε ν' απλώνεται και στο θέατρο. Τη θεατρική του εμπειρία την εμπλουτίζει (η προπαίδεια υπήρχε ήδη από την παρακολούθηση αθηναϊκών θιάσων στην Κύπρο) μέσα από το συγχρωτισμό του με τον Χρηστομάνο και θεατρικούς κύκλους. Λίγα χρόνια αργότερα θα δώσει διάλεξη στην Αθήνα για τον Ίψεν. Θα ήταν σκόπιμο ίσως εδώ να παρατηρηθεί πως το θέατρο υπήρξε για τον Νικολαΐδη το τρίτο στη σειρά «μεράκι» (πρώτο ασφαλώς ήταν η λογοτεχνία και δεύτερο η ζωγραφική), που το υπηρέτησε σ' όλες τις περιόδους της ζωής του και απ' όλες του τις πλευρές: ως συγγραφέας και μελετητής, ως σκηνοθέτης, σκηνογράφος, ηθοποιός, ακόμη και μουσικός, σε μια τουλάχιστον περίπτωση.

Άγνωστη φωτογραφία του. Ν. Νοκολαΐδη με ιδιόχειρη υπογραφή

Τον Ιούλιο του 1908 εγκαθίσταται για λίγο στην Αλεξάνδρεια και μετά στο Κάιρο. Μέχρι το 1915 εναλλάσσει τη διαμονή του μεταξύ Αθήνας, Αλεξάνδρειας και Καΐρου, ενώ κινείται συχνά και προς την ελληνική επαρχία (Βόλο και αλλού), αλλά και στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή. Στη Συρία το 1914 υφίσταται και την εμπειρία της αιχμαλωσίας από τους Τούρκους. Το ταξίδι, η κίνηση, η αέναη αναζήτηση και εναλλαγή εμπειριών, χαρακτηρίζει όχι μόνον αυτή, αλλά και όλες σχεδόν τις περιόδους της ζωής του. Περπάτησε τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και αρκετές της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής. Κοιμόταν συνήθως σε άσυλα αλητών και έτρωγε από τα φαγητά που πέταγαν ως άχρηστα ή αδιάθετα οι διάφοροι εστιάτορες. Απολάμβανε έτσι την μποέμικη ζωή του και παράλληλα υπονόμευε την υγεία του, που κατά καιρούς του δημιουργούσε σοβαρότατα προβλήματα. Μόνοι του πόροι τα ελάχιστα που έβγαζε από την πώληση ζωγραφιών που σκάρωνε πάνω σε ό,τι πρόχειρο υλικό έβρισκε μπροστά του. Στα ίδια αυτά χρόνια καλλιέργησε παράλληλα και το διήγημα και τη λυρική πρόζα. Και στα δυο είδη αναπτύσσει γρήγορα ένα ιδιότυπο προσωπικό στυλ που τον καθιερώνει στους λογοτεχνικούς κύκλους, τόσο στην Αίγυπτο όσο και στην Αθήνα.

Μια άγνωστη ως τώρα και μοναδική φωτογραφία του Ν. Νικολαΐδη με το μεγάλο ποιητή Άγγελο Σικελιανό

Στα χρόνια 1915-1919 βρίσκεται μόνιμα στην Αθήνα. Συνδέεται με πολλούς λογοτέχνες, κυρίως τους νέους της ηλικίας του: Καζαντζάκη, Βάρναλη, Παπατσώνη, Καρυωτάκη, Άγρα, Κλ. Παράσχο κ.λ.π.), ιδιαίτερα όμως αναπτύσσει σταθερούς δεσμούς αδελφικής φιλίας με τον Άγγελο Σικελιανό και τη Ναυσικά, κόρη του Κωστή Παλαμά, στους οποίους αργότερα αφιερώνει βιβλία του, καθώς και στην Εύα Σικελιανού. Σταδιακά επιβάλλει τη λογοτεχνική παρουσία του και καθιερώνεται στην πρώτη γραμμή των νέων πεζογράφων. Πολλοί τον θεωρούν ως τον πρώτο της γενιάς του. Πολλά περιοδικά των χρόνων αυτών επιζητούν τη συνεργασία του. Μεγάλη απήχηση έχουν ιδιαίτερα τα διηγήματά του Ο Σκέλεθρας,Το Μυστικό, Η Κούκλα, Οι Υπηρέτες, Μεταθάνατο. Ο γνωστότατος δημοσιογράφος Βλάσης Γαβριηλίδης σε πρωτοσέλιδο σημείωμα στην εφημερίδΑκρόπολις τον αποκαλεί «πρωτοβάθμιον διηγηματογράφον».

Ο Νίκος Νικολαΐδης με κάποιο φίλο του

Στο αποκορύφωμα της δημιουργικής του προσπάθειας και της λογοτεχνικής του δόξας εγκαταλείπει ξαφνικά την Αθήνα το Μάιο του 1919. Εγκαθίσταται για τα επόμενα τέσσερα χρόνια στο νησί του. Απώτερος στόχος του να εκδώσει εκεί βιβλία που είχε έτοιμα και να κάνει «την Κύπρο μουσοχώρι». Αυτό τουλάχιστον διασώζει κάποια μαρτυρία του νεαρού φίλου του Γλαύκου Αλιθέρση, ο οποίος επιστέφει στην Κύπρο νωρίτερα και μ' ένα μακρό υπερθετικό κείμενό του στην εφημερίδα Αλήθεια της Λεμεσού καθίσταται πρόδρομος της έλευσης του δασκάλου του στην Κύπρο.Με το που πάτησε το πόδι του στην Κύπρο άρχισε να πραγματώνει το όραμά του: Εκδίδει αμέσως στην Λευκωσία Το Γαλάζιο Λουλούδι. Όμως το πνευματικά άγονο κλίμα της Λευκωσίας τον αποθαρρύνει. Πάει για λίγους μήνες στο Σταυροβούνι. Μετά από αμφιταλαντεύσεις εγκαθίσταται μόνιμα στη Λεμεσό, όπου τον αναμένει μια ομάδα ενθουσιωδών νεαρών φίλων, αρκετά δυναμική περί τα κοινωνικοπολιτικά και αρκετά φιλόδοξη και αξιόμαχη περί τα φιλολογικά και καλλιτεχνικά. Πρόκειται για τους Αιμίλιο Χουρμούζιο, Γιάννη Λεύκη, Γιάγκο Ηλιάδη, Χριστόδουλο Χριστοδουλίδη, Αντώνη Ιντιάνο, Δημήτρη Δημητριάδη, αδελφούς Πάνο και Γιώργο Φασουλιώτη κ.ά. (ο προπομπός του Γλαύκος Αλιθέρσης είχε ήδη εγκατασταθεί στην Αλεξάνδρεια). Η Παρουσία του Νικολαΐδη στη Λεμεσό, χωρίς να υποτιμάται των υπόλοιπων η παρουσία και η συμβολή, θα ωθήσει σε μια πρωτοφανέρωτη για τη Λεμεσό και την Κύπρο πνευματική και καλλιτεχνική άνθιση. Ο ίδιος ο Νικολαΐδης εκδίδει σε τρία χρόνια τρία βιβλία του (έναν τόμο με πρόζες, έναν άλλο με διηγήματα και το μυθιστόρημαΤο Στραβόξυλο), ανεβάζει με μαθήτριες του σχολείου στο οποίο εργαζόταν ως καθηγητής ιχνογραφίας δυο τραγωδίες, σκηνοθετεί «ζωντανές εικόνες» (ταμπλό βιβάν) με εξαιρετική επιτυχία, ανοίγει έκθεση με δικά του έργα ζωγραφικής (ίσως είναι η πρώτη που γίνεται στην Κύπρο), διδάσκει και ιδιοτικά ζωγραφική, αναλαμβάνει το καλλιτεχνικό μέρος σε διάφορες εκδηλώσεις (ανθεστήρια κ.λ.π.). Και το πιο σημαντικό, εκδίδεται στη Λεμεσό το 1924 και αφού είχε ήδη φύγει ο Νικολαΐδης το πρώτο πραγματικά αξιόλογο λογοτεχνικό περιοδικό στην Κύπρο. Πρόκειται για την Αβγή, με πυρήνα αρκετούς από τους πιο πάνω νέους και με την εκ του μακρόθεν συμβολή του Νικολαΐδη και του Αλιθέρση.

Ο Νίκος Νικολαΐδης σε νεαρή ηλικία

Στα 1923 ο Νικολαΐδης, εν πολλοίς απογοητευμένος από την πολύ περιορισμένη απήχηση των βιβλίων του στην Κύπρο, αναχωρεί για την Αλεξάνδρεια. Εκεί θα σκηνοθετήσει, θα σκηνογραφήσει και θα επενδύσει μουσικά την παράσταση του έργου του Το Γαλάζιο Λουλούδι, με πρωταγωνιστές τους Αιμίλιο Βεάκη, Χριστόφορο Νέζερ και Αθανασία Μουστάκα.

Το εξώφυλλο της έκδοσης του μυθιστορήματος  του Ν. Νικολαΐδη «Τα τρία καρφιά» 

Στα 1924 περίπου εγκαθίσταται οριστικά πια και ως το τέλος της ζωής του στο Κάιρο. Οι εκείθεν διαφυγές του, συχνότερες όπου υπήρχαν οι αντικειμενικές δυνατότητες και όπου το επέτρεπε η επισφαλής υγεία του και αραιότερες με την ανάπτυξη του γήρατος, γίνονται επί προσωρινής βάσεως και με κίνητρο την ικανοποίηση των πάγιων και αδηφάγων οδυσσεϊκών του αναζητήσεων. Στο Κάιρο αποσύρεται σε φτωχικές αραβικές συνοικίες, όπου συγχρωτίζεται με τα χαμηλά στρώματα του ντόπιου στοιχείου. Τις πνευματικές και καλλιτεχνικές του ανάγκες  ικανοποιούν, αφενός η αφοσίωση στο ποικίλο δημιουργικό έργο του και αφετέρου η συναναστροφή του με έναν πολύ αξιόλογο κύκλο ανθρώπων της παροικίας, που είχε κέντρο συνάντησης το σφουγγαράδικο του γνωστού αριστερού παράγοντα Σακελλάρη Γιαννακάκη. Πλην αυτού, του Νικολαΐδη  και του δικηγόρου Γιάννη Λαχωβάρη την ομάδα αποτελούσαν μόνο νέοι, άρτι αποφοιτήσαντες την Αμπέτειο Σχολή του Καΐρου, με ισχυρή καλλιτεχνική φλέβα, έντονες κοινωνικές αναζητήσεις και έκδηλη διάθεση για πολιτική δράση. Πρόκειται για τους Στρατή Τσίρκα, Θοδόση Πιερίδη, Γιώργο Φιλίππου Πιερίδη, Γιώργο Δήμου, Λάμπη Ράππα, Σταύρο Καρακάση κ. ά. Μερικοί απ' αυτούς θα αποκτήσουν «με καιρό και με κόπο» πανελλήνια φήμη. Το λογοτεχνικό-καλλιτεχνικό εργαστήρι του Νίκου Νικολαΐδη είχε σημαντική συμβολή σ' αυτή την εξέλιξη.

Το εξώφυλλο του μυθιστορήματος του Νίκου Νικολαΐδη «Πέρ' απ΄το καλό και το κακό»

Παράλληλα ωστόσο διατηρεί σχέσεις και επαφές με κύκλους διανοουμένων της Αλεξάνδρειας: Ελάχιστες με τον Καβάφη και τους συν αυτώ, πολύ στενές με τον Τίμο Μιλάνο, με την Μαρία Ρουσσιά, τον Αλιθέρση κ. ά. Επίσης η κάθε μορφής επαφή του με την Κύπρο συντηρείται αμείωτη. Επισκέπτεται κατά καιρούς το νησί, συνεργάζεται με τα Κυπριακά Γράμματα της Λευκωσίας, αλληλογραφεί με φίλους του στην Κύπρο, βοηθά οικονομικά από το υστέρημά του την αδελφή του και τις δυο ανεψιές του (τη μια τη σπουδάζει στη Χαροκόποιο στην Αθήνα).

Το εξώφυλλο της έκδοσης «Ο Χρυσός Μύθος»

Η δράση του στο Κάιρο, παρ' όλη την απομόνωσή του, ήταν πλούσια και απλώθηκε σε πολλές κατευθύνσεις: Με σκληρότατη δουλειά και σκληρές οικονομίες καταφέρνει και εκδίδει διάφορα έργα του στην Αλεξάνδρεια (δύο νέους τόμους με διηγήματα) και στο Κάιρο (τρεις τόμους με πρόζες και δύο μυθιστορήματα). Ανεβάζει με ερασιτεχνικούς παροικιακούς θιάσους θεατρικά έργα στην όπερα του Καΐρου ή αλλού. Ζωγραφίζει, διδάσκει ζωγραφική και εκθέτει έργα του στην Αλεξάνδρεια και στο Κάιρο. Σχεδιάζει και στήνει περίπτερα στην εμπορική έκθεση της Γκεζίρας στο Κάιρο. Σχεδιάζει τον γνωστό Πύργο Τσανακλή στην αιγυπτιακή έρημο. Συμμετέχει  ενεργά σε φιλειρηνικές και άλλες εκδηλώσεις της παροικίας (για τη δημοκρατία στην Ελλάδα, για τη λευτεριά της Κύπρου). Πρωτοστατεί σε ποικίλες άλλες παροικιακές καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.

Το εξώφυλλο της έκδοσης με πρόζες «Οι ανθρώπινες και οι άνθισες ζωές»

Με την Αθήνα κόβει σχεδόν κάθε επαφή και δε στέλλει ούτε τα βιβλία του. Επόμενο ήταν να ξεχαστεί. Τον θυμούνται σποραδικά κάποιοι φίλοι του, καθώς και μερικοί θαυμαστές του έργου του.

Ο Νίκος Νικολαΐδης πεθαίνει μετά από μακρά αρρώστια στο Κάιρο στις 24.2. 1956.

Το εξώφυλλο του μυθιστορήματος του Ν. Νικολαΐδη «Το βιβλίο του Μοναχού» 

 ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

 1. Το γαλάζιο λουλούδι. Λυρικό δράμα έμμετρο σε τρεις πράξεις και μια διάμεση σκηνή. Κύπρος (Λευκωσία) 1919, σσ.90.

2. Ανθρώπινες και άνθινες ζωές. Πεζά τραγούδια και μικρές πρόζες. Βιβλίο πρώτο. Κύπρος (Λεμεσός) 1920, σσ.164.

3.Διηγήματα. Σειρά Α΄. Κύπρος (Λεμεσός) 1921, σσ.216 [Περιέχει: Οι υπηρέτες, Η παρδαλή γάτα, η κούκλα, Μέσα στην ομίχλη, Στριμμένη ψυχή, Μεταθάνατο, Παραμονή του Σωτήρος, η καινούργια μπόλια,Το ξένο σκυλί].

4. Το Σταβόξυλο (Μικρές  αγωνίες). Ρομάντζο. Πώς πλάθεται ένας άνθρωπος. Κύπρος (Λεμεσός) 1922 (αλλά 1923), σσ.270. Εκδόσεις «Σίσυφος», Αθήνα 1980 (2), σσ.232.

5. Ο Σκέλεθρας. Διηγήματα. Σειρά Β΄. Κύπρος (αλλά: Αλεξάνδρεια) 1924, σσ.160 [Περιέχει: Ανάρρωση, Ο Σκέλεθρας, Η περηφάνια της υγείας, Ο αδέξιος, Οι δίδυμες, Το μυστικό]. Σημ. Επανέκδοση Α΄και Β΄σειράς διηγημάτων με τίτλο: Ο Σκελέθρας και άλλα διηγήματα, Κέρδος, Αθήνα 1991, σσ.229.

6. Η καλή συντρόφισσα. Διηγήματα. Σειρά Γ΄. Κύπρος (αλλά: Αλεξάνδρεια) 1929, σσ. 172. [Περιέχει: Η καλή συντρόφισσα, Το ξυλένιο πόδι, Σκρόφα, Εγώ και εκείνος, Τα κορόιδα, Σα σκυλί].

7. Οι ανθρώπινες και οι άνθισες ζωές. Έκδοση δεύτερη, ολοκληρωμένη. Κύπρος (αλλά: Κάιρο) 1938, σσ.166.

8. Ο χρυσός μύθος. Κύπρος (αλλά: Κάιρο) 1938, σσ. 104.

9. Περ΄απ' το καλό και το κακό. Κύπρος (αλλα: Κάιρο) 1940, σσ.172. Εκδώσεις «Οι φίλοι του βιβλίου», Αθήνα 1947 (2), σσ.166. Εκδόσεις «Κέδρος», Αθήνα, 1994 (3), σσ.119.

10. Τα τρία καρφιά: Μυθιστόρημα. Κύπρος (αλλά Κάιρο) 1948, σσ.256. Εκδόσεις «Κέδρος», Αθήνα 1982 (2), σσ.304.

11. Το βιβλίο του Μοναχού. Μικρή εκλογή, Λευκωσία 1946 (ανατύπωση από το περιοδικό Κυπριακά Γράμματα) Κάιρο 1951 (2) Κάιρο 1955 (3). Εκδόσεις «Κέδρος», Αθήνα 1987 (4), σσ. 254.

Πηγή: Από το βιβλίο «Νίκος Νικολαΐδης ο Κύπριος». Εκδόσεις Διασποράς, 1998.